Czego w podręcznikach nie znajdziecie...

Ten blog powstał z myślą o tych, którzy uczą się języka czeskiego.

Chciałabym tutaj regularnie przedstawiać nowe zagadnienia (słówka języka mówionego, metafory, homonimy), a także pokazywać ciekawe strony związane z nauką języków obcych.

Kim jestem? Rodowitą Czeszką, lingwistką, od 10 lat Warszawianką, lektorem i tłumaczem języka czeskiego :-)

Jeśli macie dość tradycyjnych podręczników i chcecie wreszcie opanować język mówiony (Obecná čeština), serdecznie zapraszam!



środa, 28 grudnia 2011

Śmiać się (j. potoczny)

Dziś pokażę parę słów", które w języku potocznym oznaczają "śmiać się". Drugie dwa wyrazy oprócz potoczności mają także cechy języka slangowego, młodzieżowego. Znaczeniewo są wszystkie synonimiczne - opisują głośny śmiech, wielki ubaw.

1) řehtat se - np. Petr celý večer vyprávěl vtipy, kterým jsme se strašně řehtali.
2) řehnit se - np. Proč se tak řehníš? Řekl jsem snad něco směšného?
3) tlemit se - np. Už z dálky jsem viděl, že se tlemí. Asi si vyprávěly, jak jsem před nimi minule uklouznul.
4) chlámat se - np. Na Silvestra jsme šli na kopec a chlámali se, že se nám to klouže.

czwartek, 22 grudnia 2011

Být v pohodě (j. potoczny)

Být v pohodě (v poho) można byłoby przetłumaczyć jako "spoko", "luz", wszystko w porządku, wszystko pod kontrolą, wyluzuj.

Np. Nezapomněl jsi klíče? Jasně, že ne. Buď v pohodě, zdáš se mi nějaká nervózní.
Je to v pohodě (v klidu). Udělal jsem všechny zkoušky a mám teď 3 měsíce prázdnin.

Tak pěkné Vánoce a hodně pohody v novém roce 2012 (buďte v pohodě v příštím roce 2012).
JK

sobota, 17 grudnia 2011

Znać kogoś jak własną kieszeń

Znát někoho jako svý boty. - Znać kogoś jak własną kieszeń.
np. Vím, co chceš říct. Znám tě jak(o) svý boty.
Prahu znám jak svý boty. Narodil jsem se tam, studoval a bydlel 25 let.

Podobne znaczenie ma także "vidět někomu až do žaludku". Tutaj nacisk jest na znajomości ukrywanych emocji i skrytych zamiarów drugiej osoby.
Np. Nesnaž se to zatajit. Stejně ti vidím až do žaludku.
Viděla jsem mu až do žaludku. Byl vzteklý kvůli práci a ne kvůli špatně zaparkovanému autu, ale nechtěl to přiznat.

środa, 14 grudnia 2011

Pyšný x pyszny

"Pyšný" po czesku oznacza "dumny". Natomiast "pyszny" po polsku oddają czeski odpowiedniki "výborný, vynikající, skvělý".

pyšný - dumny (np. Pohádka o pyšné princezně patří k velmi oblíbeným a známým pohádkám.)
výborný, vynikající, skvělý - pyszny (np. Ten oběd byl výborný/ vynikající/ skvělý).

sobota, 10 grudnia 2011

Záchod x zachód

Dziś przedstawiam kolejny śmieszny przykład z naszych pokrewnych języków.
Záchod po czesku oznacza bowiem ubikację. A więc:

záchod - ubikacja
np. Jdu na záchod. - Idę do ubikacji (a nie na zachód)
Na záchodě nebyl papír. - W ubikacji nie było papieru.

západ - zachód
np. Fouká západní vítr. - Wieje zachodni wiatr.
Na západní frontě klid. - Na Zachodzie bez zmian. (tytuł książki)

środa, 7 grudnia 2011

Sklep x sklep

Wracając do homonimów, mam dla was dziś jedno fajne słówko (a właściwie trzy).
sklep - piwnica
Kam jdeš? Dolu do sklepa schovat kolo.

obchod/ krám (potocznie) - sklep
Kam jdeš? Do obchodu/ krámu pro chleba a něco k večeři.

pivnice - piwiarnia, pub
Kam jdeš? Mám sraz s klukama v pivnici Pod Lípou.

sobota, 3 grudnia 2011

Gapić się (j. potoczny)

W języku czeskim mamy dużo możliwości do wyboru, jak wyrazić czasownik "gapić się".

1. koukat (neutralne określenie, patrzeć, oglądać) Np. Koukal jsem se na televizi.
2. čumět (slangowe, wręcz wulgarne, ale bardzo często używane, gapić się, dziwić się) Np. Co čumíš? Vypadni! lub To je teda překvapení, to čumim.
3. čučet (slangowe, gapić się) Np. Čučel na mě, jakoby mě viděl poprvé.
4. civět (slangowe, gapić się) Np. Civěla na mě s nechápavým výrazem na tváři.
5. vejrat (slangowe, gapić się) Np. Vejral hodinu na jednu stránku a nevěděl, o čem četl.

Kilka ostatnich wpisów było dla zaawansowanych użytkowników, więc obiecuję kilka następnych postów dla mniej zaawansowanych kursantów :-)

czwartek, 1 grudnia 2011

Olać coś (j. potoczny)

Bardzo często można w Czechach usłyszeć jeden z poniższych wyrazów, który jest odpowiednikiem dla polskiego czasownika "olać coś".

Są one emocjonalnie nacechowane:
1. Vykašli se na to! 
2. Vyprdni se na to! (nieco mocniejsze "Olej to!")
3. Vyser se na to! (najmocniejsze, wulgarizm)